Ardaloedd Cadwraeth

Ardaloedd Cadwraeth

Mae ardal gadwraeth yn ardal o ddiddordeb pensaernïol neu hanesyddol arbennig y mae’r Cyngor wedi ei hadnabod sy’n werth ei diogelu. Mae Adran 69 o Ddeddf Cynllunio (Adeiladau Rhestredig ac Ardaloedd Cadwraeth) 1990 yn rhoi caniatâd i’r Cyngor ddynodi ardaloedd o’r fath, er mwyn diogelu a gwella cymeriad arbennig yr ardaloedd hyn.

Ar hyn o bryd mae wyth ardal gadwraeth yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful. Ar ôl dynodi ardal gadwraeth, mae gofyn i’r Cyngor lleol greu polisïau a chynlluniau i ddiogelu neu wella ei chymeriad neu olwg arbennig.

Mae Arfarniadau Ardal Gadwraeth a Chynlluniau Rheoli yn rhoi gwybodaeth fanwl am gymeriad arbennig yr ardaloedd cadwraeth ac yn rhoi cyfarwyddyd ar gyfer datblygu, cynnal a chadw eiddo. Rydym ni wrthi’n creu ac yn diweddaru ein Harfarniadau Ardal Gadwraeth a Chynlluniau Rheoli er mwyn gwella sut mae’r Fwrdeistref Sirol yn diogelu ei holl ardaloedd cadwraeth.

I weld ffiniau ardaloedd cadwraeth yn y Fwrdeistref Sirol, cliciwch ar ein Map Treftadaeth.

Ardal Gadwraeth Strydoedd a Strydoedd Trefol y Cyngor
Wedi’i ddynodi ym mis Rhagfyr 2014
Cafodd y strydoedd hyn eu cwblhau yn 1903 a dyma’r enghreifftiau cynharaf o dai Cyngor ym Merthyr Tudful. Maen nhw’n elfennau materol pwysig sy’n tystio i hanes cymdeithasol y Fwrdeistref Sirol.

Ardal Gadwraeth Cwmfelin
Wedi’i ddynodi yn 1973
Anheddiad cyn-ddiwydiannol sydd wedi cadw llawer o’i gymeriad gwledig a’i nodweddion gwreiddiol.

Parc Cyfarthfa
Wedi’i ddynodi ym mis Rhagfyr 2009
Mae Ardal Gadwraeth Parc Cyfarthfa yn rhan arwyddocaol o hanes diwydiannol Merthyr; y teulu Crawshay a Gwaith Haearn Cyfarthfa.

Ardal Gadwraeth Dowlais
Wedi’i ddynodi yn 1998
Gwaith Haearn mwyaf y byd a chwaraeodd ran allweddol yn y broses o drefoli Merthyr Tudful.

Ardal Gadwraeth Canol y Dref Merthyr Tudful
Wedi’i ddynodi ym mis Mehefin 2009

Mae Ardal Gadwraeth Canol y Dref Merthyr Tudful yn cynnwys y Stryd Fawr, Eglwys y Santes Tudful ac ardal Pontmorlais. Mae canol y dref wedi dal ei gafael ar lawer o adeiladau mawr masnachol, trefol a chrefyddol o’r 19eg ganrif a dechrau’r 20fed ganrif.

Ardal Gadwraeth Treforgan
Wedi’i ddynodi ym mis Rhagfyr 2009
Datblygiad preswyl o ddechrau’r 19eg ganrif gyda gridiau stryd petryal diddorol sy’n agos i strwythurau diwydiannol prin sydd wedi goroesi.

Ardal Gadwraeth Tretomos
Wedi’i ddynodi yn 1978
Un o’r grwpiau mwyaf o adeiladau o ddiwedd y Cyfnod Sioraidd a dechrau’r Cyfnod Fictoraidd yng Nghymru sy’n ffurfio maestref dosbarth canol.

Ardal Gadwraeth Treharris
Wedi’i ddynodi ym mis Mehefin 2009
Anheddiad wedi’i gynllunio i wasanaethu Glofa Glo Ager Frederick William Harris. Mae’r anheddiad o’r 19eg ganrif yn cynnwys grid stryd geometrig gadarn wedi ei ffinio ar bob ochr gan y rheilffyrdd.

Gwaith mewn Ardal Gadwraeth

Yn ogystal â’r rheolau cynllunio arferol, mae hefyd angen caniatâd cynllunio ar gyfer rhai mathau o waith allanol ar dŷ annedd sydd mewn ardal gadwraeth. Mae’r rhain yn cynnwys:

• Gorchuddio unrhyw ran o waliau allanol annedd gyda charreg, carreg artiffisial, pren, rendrad, gro chwipio, plastig neu deils

• Ynysu wal allanol

• Estyniad sy’n fwy na 3m o ochr y tŷ annedd gwreiddiol neu wedi ei osod llai na 1m yn ôl o bwynt agosaf unrhyw un o waliau’r prif wyneb

• Tynnu, gosod a newid simdde

• Gosod erial neu ddysgl lloeren ar simdde neu ran o’r tŷ sy’n weladwy o’r ffordd fawr

• Gosod ffenest yn y to

• Unrhyw newidiadau i do annedd sy’n arwain at newid siâp yr adeilad, yn arbennig ffenestri dormer

• Adeiladu unrhyw adeilad, teras wedi ei godi, pwll nofio neu gynhwysydd at resymau gwresogi o fewn talar y tŷ annedd sy’n fwy na 20m i ffwrdd o’r tŷ annedd ac yn fwy na 10m2. Neu, wedi ei osod rhwng ochr y tŷ annedd a’r rhan o’r ffin sy’n wynebu’r wal honno

• Mae coed o fewn ardaloedd cadwraeth wedi eu diogelu: Mae angen i unrhyw un sy’n bwriadu torri neu difrigo neu docio coeden mewn ardal gadwraeth roi gwybod i’r Cyngor, pa un ai a ydy hi wedi ei diogelu gan Orchymyn Diogelu Coed ai peidio

Caniatâd Ardal Gadwraeth

Bydd angen Caniatâd Ardal Gadwraeth cyn gwneud unrhyw waith dymchwel neu ddymchwel rhan o adeiladau a waliau sydd heb eu rhestru sydd o fewn ffiniau ardal gadwraeth.

• Mae angen Caniatâd Ardal Gadwraeth i ddymchwel adeiladau sy’n fwy na 115m3
• Dymchwel waliau dros 1m o uchder sy’n agos i ffordd fawr neu waliau dros 2m o uchder ym mhob man arall