Anrhydeddau’r Orsedd ar gyfer Eisteddfod 2019

Mae’r anrhydeddau a gyflwynir yn flynyddol yn gyfle i gydnabod cyflawniad ac ymroddiad unigolion o bob rhan o’r wlad i Gymru, yr iaith Gymraeg ac i’w cymunedau lleol.

Mae Lis McLean yn frodor o Ferthyr Tudful sydd wedi gweithio’n ddiflino i hybu’r defnydd o’r iaith Gymraeg yn ei chymuned. Dechreuodd Lis wirfoddoli â Chanolfan Gymraeg Merthyr Tudful, Canolfan ar gyfer yr iaith Gymraeg a sefydlwyd ym 1991 yn sgil cynnal Eisteddfod yr Urdd ym Merthyr ym 1987. Gwireddwyd ei gweledigaeth i drawsffurfio’r Ganolfan Iaith Gymraeg ac adeilad y Capel, y drws nesaf iddi yn adnodd cymunedol newydd ac yn Theatr yn 2011. Gwnaethpwyd hyn yn bosibl yn sgil cefnogaeth y gymuned a brwdfrydedd a dycnwch Lis.

Heddiw, mae Canolfan a Theatr Soar yn gartref i nifer o gymdeithasau sy’n hybu’r iaith a’r diwylliant Cymraeg. Mae’r Ganolfan yn ganolbwynt i weithgareddau’r iaith Gymraeg yn y dref ac yn darparu cyfleoedd ar gyfer pobl o bob oed.

Cafodd Malcolm Llewelyn ei eni ym Merthyr Tudful a dechreuodd ddysgu’r iaith Gymraeg mewn dosbarthiadau nos yn y dref. Yn ystod y saithdegau, gweithiodd Malcolm fel gwirfoddolwr er mwyn sefydlu Cymdeithas Gymraeg i Ddysgwyr. Mae’n rhugl yn y Gymraeg ac wedi bod yn gefnogwr brwd o’r iaith a’r diwylliant Cymraeg ers nifer o flynyddoedd. Mae wedi gweithio’n ddiflino fel aelod o nifer o bwyllgorau a sefydliadau, yn bennaf yn ardal Merthyr. Ac yntau yn awr wedi ymddeol, mae’n parhau i gynnal dosbarthiadau Cymraeg i ddysgwyr. Mae wedi cyhoeddi nifer o lyfrau ar hanes lleol a bydd, gobeithio’n cyhoeddi llyfr a fydd yn cael ei lansio yng Nghanolfan Soar ym mis Gorffennaf ar enwau lleoedd Cymraeg ym Merthyr. Mae ei ymroddiad i’r iaith a’r diwylliant Cymraeg yn cael ei barchu a’i werthfawrogi’n fawr gan lawer.

Bachgen bach o Ferthyr erioed, erioed.