Cydraddoldeb

Deddf Cydraddoldeb 2010

Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 (y Ddeddf) yn tynnu ynghyd ac yn cymryd lle’r cyfreithiau gwrth-wahaniaethu blaenorol mewn Deddf unigol. Mae’n symleiddio ac yn cryfhau’r gyfraith, yn cael gwared ar anghysondebau ac yn ei wneud yn haws i bobl ei deall a chydymffurfio â hi. Daeth y rhan fwyaf o’r Ddeddf i rym ar 1 Hydref 2010.

Mae’r Ddeddf yn cynnwys dyletswydd cydraddoldeb newydd i’r sector cyhoeddus (y ‘ddyletswydd gyffredinol’) sy’n cymryd lle’r dyletswyddau ar wahân o ran cydraddoldeb ar sail hil, anabledd a rhyw. Daeth hyn i rym ar 5 Ebrill 2011.

Mae’r ddyletswydd gyffredinol newydd yn ymdrin â’r nodweddion gwarchodedig canlynol:

Oedran
Ailbennu rhywedd
Rhyw
Hil – gan gynnwys tarddiad ethnig neu genedlaethol, lliw neu genedligrwydd
Anabledd
Beichiogrwydd a mamolaeth
Tueddfryd rhywiol
Crefydd neu gred – gan gynnwys diffyg cred

Mae’n berthnasol i briodas a phartneriaeth sifil, ond o ran y gofyniad i ystyried yr angen i ddileu gwahaniaethu yn unig.

Beth yw’r ddyletswydd gyffredinol?

Nod y ddyletswydd gyffredinol yw sicrhau bod awdurdodau cyhoeddus a’r rheini sy’n cyflawni swyddogaeth gyhoeddus yn ystyried sut y gallan nhw gyfrannu’n bositif i gymdeithas decach trwy ddatblygu cydraddoldeb a chysylltiadau da yn eu gweithgareddau o ddydd i ddydd. Mae’r ddyletswydd yn sicrhau bod ystyriaethau cydraddoldeb wedi’u cynnwys wrth lunio polisïau a darparu gwasanaethau ac y cânt eu hadolygu’n rheolaidd. Bydd hyn yn cyflawni canlyniadau gwell i bawb.

Mae galw ar gyrff cyhoeddus i ystyried yr angen i:

Ddileu gwahaniaethu, aflonyddu ac erledigaeth anghyfreithlon ac ymddygiad arall a gwaherddir gan y Ddeddf.
Datblygu cydraddoldeb cyfle rhwng pobl sy’n rhannu nodwedd warchodedig berthnasol a’r rheini nad ydyn nhw’n rhannu’r nodwedd honno.
Meithrin perthynas dda rhwng pobl sy’n rhannu nodwedd warchodedig berthnasol a’r rheini nad ydyn nhw’n rhannu’r nodwedd honno.

Dyletswyddau penodol yng Nghymru

Pwrpas eang y dyletswyddau penodol yng Nghymru yw helpu cyrff rhestredig i gyflawni’r ddyletswydd gyffredinol a helpu tryloywder.

Beth yw’r dyletswyddau penodol?

Mae’r dyletswyddau penodol yng Nghymru wedi’u nodi yn Rheoliadau Deddf Cydraddoldeb 2010 (Dyletswyddau Statudol) (Cymru) 2011. Daeth y dyletswyddau penodol i rym ar 6 Ebrill 2011.

Mae’r dyletswyddau penodol yng Nghymru yn ymdrin â:

Amcanion
Cynlluniau Cydraddoldeb Strategol
Ymgysylltiad
Asesu effaith
Gwybodaeth cydraddoldeb
Gwybodaeth cyflogaeth
Gwahaniaethau cyflog
Hyfforddi staff
Caffael
Adrodd blynyddol
Cyhoeddi
Adrodd i Weinidogion Cymru
Adolygu
Hygyrchedd

Cynllun Cydraddoldeb Strategol

Mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful yn falch o gyflwyno ei Gynllun Cydraddoldeb Strategol ar gyfer y cyfnod 2024-2028. Diben y Cynllun Cydraddoldeb Strategol yw gwella cyfleoedd cyfartal yn ein cymuned drwy gyflenwi gwasanaethau, cyflogaeth, comisiynu, arweiniad a gweithio mewn partneriaeth.

Mae’r gweithgareddau yng nghynllun gweithredu’r Cynllun Cydraddoldeb Strategol hwn yn dangos ein hymrwymiad cryf yn glir o ran cael gwared ar bob ffordd o wahaniaethu a hyrwyddo cyfleoedd cyfatal a pherthnasoedd da ymhlith pobl sy’n ymweld â, byw a gweithio ym Merthyr Tudful.

Fel Cyngor, mae gennym ddyletswydd i fynd i’r afael â herio gwahaniaethau a difreintiededd fel bod pobl yn teimlo’n ddiogel rhag aflonyddwch a bod gan bawb fynediad at wasanaethau o ansawdd. Bydd y Cynllun Cydraddoldeb Strategol hwn yn ein helpu ni i sicrhau ein bod yn canolbwyntio ar y deilliannau cadarnhaol i bobl ym Merthyr Tudful a bod ein gwasanaethau’n hygyrch ac yn cael eu cyflenwi’n effeithiol ac yn effeithlon.

Ein Gweledigaeth Cydraddoldebau ar gyfer Merthyr Tudful yw: “Dyma fan ble y caiff amrywiaeth ei werthfawrogi a’i barchu a ble y gall pawb gyfranogi, llewyrchu a chael y cyfle i gyflawni ei botensial yn llwyr heb unrhyw wahaniaethu na rhagfarn.”

Bydd y Cyngor yn gweithio at gyflawni’r Weledigaeth hon drwy gyfrwng ein rôl fel arweinydd cymunedol, darparwr gwasanaethau a chomisiynydd a chyflogwr. A byddwn yn gweithio mewn partneriaeth i leihau anghydraddoldebau a gwella llesiant y Fwrdeistref Sirol.

Bydd y Cyngor yn defnyddio’i rôl fel arweinydd i hyrwyddo cydraddoldeb a gwahaniaethu a rhannu syniadau ac arfer da gyda phartneriaid a darparwyr gwasanaeth eraill. Byddwn yn parau i fireinio a datblygu ein gwasanaethau, gan gynnwys systemau monitro unigol i’n helpu ni i gael gwell dealltwriaeth o’n staff a’r cymunedau lleol ehangach a’n galluogi ni i ddiwallu anghenion amrywiol pawb.

Y Ddyletswydd Economaidd-Gymdeithasol (31 Mawrth 2021)

Mae'r Ddyletswydd Economaidd-Gymdeithasol yn rhoi cyfrifoldeb ar y Cyngor i ystyried ('rhoi sylw dyledus' i) sut y gallwn leihau anghydraddoldebau canlyniadau a achosir gan anfantais economaidd-gymdeithasol wrth wneud penderfyniadau strategol.

Mae'r ddyletswydd yn rhoi cyfle i ni wneud pethau'n wahanol a rhoi mynd i'r afael ag anghydraddoldeb wrth wraidd y broses o wneud penderfyniadau allweddol. Nod cyffredinol y ddyletswydd yw sicrhau gwell canlyniadau i'r rhai sy'n profi anfantais economaidd-gymdeithasol.

Bydd y ddyletswydd yn fecanwaith allweddol i gefnogi'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymunedau, a bydd yn eithriadol o bwysig pan fyddwn yn gwella o'r argyfwng presennol.