Osgoi Trychineb Nadolig

Mae Safonau Masnach Cymru yn rhybuddio bod cynhyrchion defnyddwyr sydd ar werth naill ai ar y stryd fawr neu ar-lein yn ddiogel ar y cyfan. Fodd bynnag, mae cynhyrchion peryglus yn parhau i gael eu cyflenwi i ddefnyddwyr diarwybod.

Yn anffodus, nid yw straeon arswydus am sbigynnau yn dal pennau dolis yn eu lle, peryglon clwyfo bysedd a nwyddau trydanol sy'n dechrau tân tŷ yn rhywbeth o'r gorffennol. Mae cynhyrchion peryglus yn dal i fod yn bresennol yn y farchnad.

Yr enghraifft fwyaf diweddar ac uchel ei phroffil yw poblogrwydd y doliau “Labubu”.

Mae masnachwyr diegwyddor yn ceisio manteisio ar hyn, trwy gopïo dyluniad a nodau masnach y cynhyrchion ac yn codi prisiau sylweddol yn is na'r cynhyrchion swyddogol, ond nid ydynt wedi cael y gwiriadau diogelwch ac ansawdd y mae'r cynhyrchion cyfreithlon yn eu hwynebu.

Yna mae'r doliau hyn yn cael eu dosbarthu trwy'r rhyngrwyd yn aml o farchnadoedd ar-lein tramor, neu trwy'r "dyn mewn fan wen" i fanwerthwyr diarwybod.

Ni ellir olrhain y teganau yn ôl i'r cyflenwr na’r gwneuthurwr os canfyddir eu bod yn anniogel neu pan fydd defnyddiwr yn cwyno am ansawdd, neu'n bwysicach fyth, diogelwch y cynnyrch, a'r atafaeliad ac ymchwiliad dilynol gan Safonau Masnach.

Heblaw am y ffaith bod y doliau hyn yn ffug, mae ganddynt oblygiadau diogelwch difrifol. Nid oes rhybuddion na labelu gofynnol eraill ar y doliau hyn, neu mae'r rhybuddion sy'n bresennol yn anghyson â'i gilydd. Mae darnau bach, fel llygaid, yn dod yn rhydd yn hawdd, gan gyflwyno peryglon tagu i blant bach. Canfuwyd bod breichiau a choesau'r doliau sy'n dod yn rhydd yn hawdd wedi'u gosod â sbigynnau. Mae profion labordy wedi canfod bod rhai o’r doliau hyn yn cynnwys pum gwaith y lefel a ganiateir o ffthalate - sylwedd sydd wedi'i gysylltu â phroblemau iechyd posibl.

Ers i adroddiadau am beryglon y cynhyrchion hyn ddechrau cael eu derbyn gyntaf ym mis Mai a Mehefin 2025 mae Safonau Masnach ledled Cymru wedi atafaelu 7,308 o ddoliau “Labubu” ffug ac ymddengys nad oes unrhyw arwydd bod yr atafaeliadau hyn yn arafu yn y cyfnod yn arwain at y Nadolig.

Ond nid dim ond teganau yn unig y mae Safonau Masnach yn cadw llygaid arnynt: Mae Safonau Masnach yn parhau i samplu a phrofi pob math o nwyddau cartref.

Yn 2024, cynhaliodd aelodau Safonau Masnach Cymru arolwg i oleuadau Nadolig o amrywiaeth o fannau gwerthu gan gynnwys cadwyni cenedlaethol a manwerthwyr annibynnol. Profwyd 38 o gynhyrchion a methodd 4, dau ar ddiogelwch plwg a dau arall ar nodau.

Mae profion cynnyrch Calan Gaeaf yn digwydd yn rheolaidd, mae awdurdodau Safonau Masnach yn cyflwyno enghreifftiau o deganau a gwisgoedd ar gyfer presenoldeb metelau trwm mewn colur, fflamadwyedd masgiau wyneb, a rhannau bach, ymylon miniog a pheryglon caethiwo mewn propiau.

Mae dyfeisiau electronig sy'n cael eu pweru gan fatri wedi achosi pryder ymhlith defnyddwyr a sefydliadau'r llywodraeth. Roedd yn hysbys bod y batris sy'n pweru'r cynhyrchion hyn a'r dyfeisiau a ddefnyddir i'w gwefru yn achosi tanau trychinebus, mae hyn yn cynnwys batris a gwefrwyr ar gyfer E-feiciau, ffonau, gliniaduron a thabledi.

Yn aml iawn gellir prynu'r cynhyrchion hyn gan fanwerthwyr y stryd fawr, ond maent yn eu tro yn aml wedi’u prynu o farchnadoedd ar-lein sy'n anodd eu monitro ac sydd wedi'u lleoli dramor. Mae cadwyni cyflenwi yn dod hyd yn oed yn fwy cymhleth a soffistigedig. Mae masnachwyr bellach yn dod o bob cwr o'r byd.

Mae atafaeliadau enfawr o warysau anferth a mewnforwyr wedi cael eu cynnal gan Safonau Masnach, lle mae miloedd o gynhyrchion nad ydynt yn cydymffurfio wedi cael eu cymryd, yn aros i gael eu harchwilio, eu profi  ac yn y pen draw yn debygol o gael eu dinistrio, fel y cyrch hwn gan Safonau Masnach Abertawe

Mae argaeledd mewnforion rhad yn demtasiwn rhy fawr i fanwerthwyr a defnyddwyr, yn enwedig yn y cyfnod cyn tymor y Nadolig, ond gall y cynhyrchion hyn gyflwyno peryglon difrifol ac efallai y bydd ganddynt gost gudd sy'n rhy uchel i'w goddef.

Mae Safonau Masnach Cymru yn rhybuddio defnyddwyr pan fyddant eisiau prynu cynnyrch gan ddefnyddwyr

• I brynu o ffynhonnell gyfreithlon ac sydd wedi ennill ei phlwyf bob amser.
• Osgoi gwerthiannau ar y cyfryngau cymdeithasol
• Chwilio am wallau amlwg ar y cynnyrch, megis camgymeriadau sillafu a rhybuddion sy'n anghyson â'i gilydd
• Chwilio am y nod CE neu UKCA ac enw a chyfeiriad y gwneuthurwr neu'r mewnforiwr.
• Gwirio'r pris, os yw'n anarferol o rad fe allai hynny fod yn arwydd rhybudd

Gall defnyddwyr a busnesau sydd â gwybodaeth am gyflenwyr nwyddau a allai fod yn anniogel gysylltu â llinell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth: 0808 223 1133

Am ragor o wybodaeth, ewch i: www.safonaumasnach.llyw.cymru/cym/tswweek