Datganiad Arweinydd Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful, y Cynghorydd Geraint Thomas am yr angen i gyhoeddi Cytundeb Adran 188.

Yn dilyn y cyhoeddiad diweddar am Setliad dros dro Llywodraeth Leol Cymru ar Ragfyr 20^fed 2023, mae disgwyl i Ferthyr Tudful dderbyn cynnydd ariannol o 3.4% ar gyfer blwyddyn ariannol 2024/25.

Er gwaethaf hyn, nododd ein Cynllun Ariannol Tymor Canolig (MTFP) ar gyfer 2023/24 i 2026/27, a gymeradwywyd gan y Cyngor ar Mawrth 8^fed, ddiffyg cyllideb o £10.5 miliwn ar gyfer 2024/25, gan gynyddu i ddiffyg cyffredinol o £23.3 miliwn dros dymor y MTFP.

O ystyried cyllid ychwanegol o'r setliad a chostau uwch oherwydd y dyfarniad cyflog, chwyddiant uchel, a gofynion ychwanegol na ellir eu hosgoi, mae'r diffyg cyllideb diwygiedig ar gyfer 2024/25 bellach oddeutu £13 miliwn. 

Mewn ymateb i'r hinsawdd ariannol heriol hon, rydym wrthi'n archwilio cyfleoedd i leihau'r gyllideb. Yn anffodus, mae'r broses hon yn gofyn am wneud penderfyniadau anodd am y gwasanaethau y gallwn eu cynnal a'r rhai y gallai fod angen i ni eu rhoi'r gorau iddi.

Gall y penderfyniadau hyn arwain at golli swyddi, a rhaid i ni fod yn barod ar gyfer y canlyniad anffodus hwn.  Nos yfory, Ionawr 17^eg, cyflwynir adroddiad i'r Cyngor Llawn ynghylch cyhoeddi llythyr Adran 188 at Undebau Llafur perthnasol. Mae Hysbysiad Adran 188 yn ofyniad cyfreithiol sy'n crynhoi diswyddiadau posibl sy'n deillio o arbedion cyllidebol.

Ein staff yw ein hased mwyaf gwerthfawr a byddwn yn chwilio am wirfoddolwyr i gael eu diswyddo mewn ymdrech i gadw nifer y diswyddiadau gorfodol mor isel â phosibl neu osgoi'r angen amdanynt yn gyfan gwbl.

Mae cydweithio â'r Undebau Llafur perthnasol yn hanfodol ar gyfer arbedion credadwy a chyraeddadwy.

Mae hwn yn gyfnod eithriadol o anodd i bob awdurdod lleol ledled Cymru ac mae maint yr her yn sylweddol.  Hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i'n swyddogion sy'n gweithio'n ddiflino i nodi arbedion.