Premiymau’r Dreth Gyngor
Yn unol ag adran 12a a 12b, Deddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992, fel sydd wedi eu mewnosod yn Adran 139, Deddf Tai (Cymru) 2014, mae’r Cyngor wedi pennu y dylid codi premiymau’r Dreth Gyngor fel y manylir isod:
Ers 1 Ebrill 2017, mae newidiadau deddfwriaethol a wnaed o fewn Deddf Tai (Cymru) 2014 wedi rhoi pwerau dewisol i awdurdodau lleol yng Nghymru godi premiwm o hyd at 100% ar ben cyfradd safonol y dreth gyngor ar anheddau ac anheddau gwag tymor hir a anheddau sy'n cael eu meddiannu o bryd i'w gilydd (y cyfeirir atynt yn fwy cyffredin fel ail gartrefi yn eu hardal, ac o 1 Ebrill 2023, bydd Rheoliadau'r Dreth Gyngor (Anheddau ac Anheddau Gwag Hirdymor a Anheddau a Feddiannir o bryd i'w gilydd) (Cymru) 2022 yn caniatáu i awdurdod lleol bennu lefelau premiwm hyd at 300% ar gyfer blwyddyn ariannol 2023/2024 a'r blynyddoedd dilynol.
Mae Deddf 2014 yn diwygio Deddf 1992 drwy fewnosod adrannau 12(A) a 12(B) newydd i alluogi'r awdurdod bilio yng Nghymru i ddatgymhwyso unrhyw ostyngiad a roddir i anheddau ac anheddau Gwag Tymor Hir a Feddiannir o bryd i'w gilydd a chymhwyso swm uwch o dreth gyngor (premiwm).
Mae'r Ddeddf hefyd yn darparu rheoliadau sy'n gwneud eithriadau i'r premiymau, ac mae'r rhain wedi'u nodi yn Rheoliadau Treth y Cyngor (Eithriadau i Symiau Uwch) (Cymru) 2015.
Premiwm – Adran 12(A) Priodweddau gwag tymor hir.
Os yw'r eiddo yn wag, ac nad yw'n cynnwys dodrefn, bydd wedi'i eithrio am y 6 mis cyntaf o'r dyddiad y daeth y tŷ heb ddodrefn. Unwaith y bydd y cyfnod hwn wedi dod i ben, ni chaniateir disgownt a bydd tâl llawn treth y cyngor yn daladwy.
Os yw'n parhau i fod yn wag ar ôl 6 mis arall (hynny yw 12 mis o'r dyddiad y'i gwagiwyd), mae Adran 12A o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 yn darparu darpariaeth ddewisol i gynghorau godi "premiwm" o hyd at 300% ar eiddo gwag hirdymor
Yng nghyfarfod llawn y Cyngor a gynhaliwyd ar 6 Tachwedd 2024 penderfynwyd codi premiwm Treth Gyngor ar gyfer blwyddyn ariannol 2025/2026 o:
- 100% os yw'r eiddo wedi bod yn wag am fwy na blwyddyn ond llai na 5 mlynedd.
- 150% os yw'r eiddo wedi bod yn wag am fwy na 5 mlynedd ond llai na 10 mlynedd
- 200% os yw'r eiddo wedi bod yn wag am fwy na 10 mlynedd.
Premiwm – Adran 12(B) Eiddo a feddiannar o bryd i'w gilydd.
Diffinnir ail gartref fel annedd sydd wedi'i ddodrefnu'n sylweddol ac nad yw'n unig neu brif breswylfa'r perchennog neu'r meddiannydd. Cyfeirir ato mewn deddfwriaeth fel annedd a feddiannir o bryd i'w gilydd, ac o 1 Ebrill 2024 cyflwynodd yr awdurdod lleol ffi Premiwm Treth Gyngor o 100% ar fathau o eiddo.
Yng nghyfarfod llawn y Cyngor a gynhaliwyd ar 6 Tachwedd 2024 penderfynwyd parhau i godi premiwm Treth y Cyngor o 100% ar gyfer y flwyddyn ariannol 2025/2026.