Bioamrywiaeth ym Mwrdeistref Sirol Merthyr Tudful

Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016

Cyflwynodd Adran 6 Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 ddyletswydd gwydnwch ecosystemau a bioamrywiaeth (dyletswydd S6) ar awdurdodau cyhoeddus wrth arfer eu swyddogaeth yng Nghymru.

Mae hyn yn golygu bod rhaid i awdurdodau cyhoeddus  ‘gynnal ac ehangu bioamrywiaeth’  ble’n bosib ac wrth wneud; geisio hyrwyddo ‘gwydnwch ecosystemau’.

Bioamrywiaeth (‘amrywiaeth fiolegol’)

‘Yr amrywiaeth o anifeiliaid a phlanhigion yn y byd neu gynefin penodol.’

Ecosystem

‘Uned swyddogaethol o organebau byw (planhigion/anifeiliaid/micro organebau) o fewn amgylchedd (aer/dwr/mwynau/pridd) a’r holl amrywiaeth o ryngweithio cymhleth sy’n digwydd rhyngddynt.’

Gwydnwch ecosystemau

‘Mae gan ecosystem wydn y gallu i ymateb i darfu trwy adfer yn gyflym a gwrthsefyll niwed.’

Adrodd

Bob tair blynedd, dan Adran 6(7) Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016, rhaid i bob awdurdod cyhoeddus gyhoeddi adroddiad ar yr hyn maent wedi ei wneud i gydymffurfio gyda dyletswydd S6.

Roedd y dyddiad cau cyntaf cyn diwedd 2019:

• Mabwysiadwyd Cynllun Gweithredu Adfer Natur Merthyr Tudful gan GBSMT ym mis Ionawr 2020 (mae’r ddogfen hon yn nodi’r camau a gyflawnwyd gan y Cyngor mewn perthynas â Dyletswydd S6 rhwng 2016 a 2019).

Roedd yr ail ddyddiad cau cyn diwedd 2022:

• Mabwysiadwyd Adroddiad Dyletswydd Gwydnwch Ecosystemau a Bioamrywiaeth (S6) ym mis Ionawr 2023The Biodiversity and Resilience of Ecosystems (S6) Duty Report was approved by MTCBC in January 2023 (mae’r ddogfen hon yn nodi’r camau a gyflawnwyd gan y Cyngor mewn perthynas â Dyletswydd S6 rhwng 2019 a 2022).

Bioamrywiaeth ym Mwrdeistref Sirol Merthyr Tudful

Mae’r Adroddiad yn archwilio cyflwr y fioamrywiaeth ym Mwrdeistref Sirol Merthyr Tudful ac yn disgrifio, yn eang, yr amrywiaeth o gynefinoedd a rhywogaethau a welwyd.

Enghreifftiau o gynefinoedd a welir yn y Fwrdeistref Sirol yw:

• Coetir cynhenid
• ffridd
• rhostir
• gwlypdiroedd
• ardaloedd mwyn gwastraff sydd wedi ail dyfu yn naturiol
• ffosydd ac afonydd

Enghreifftiau o rywogaethau a ddiogelir a geir o fewn y Fwrdeistref Sirol yw:

• Dyfrgwn Ewropeaidd
• ystlumod
• madfall gribog
• llygod dwr
• pili pala brith y gors
• cerddinen y Darren fach

Mae’r Adroddiad yn cynnwys codi ymwybyddiaeth, addysgu, casglu data, Datblygiad cynaliadwy a chyswllt ecolegol.

Partneriaeth Bioamrywiaeth Merthyr Tudful

Ffurfiwyd Partneriaeth Bioamrywiaeth Merthyr Tudful i helpu gweithredu a chwrdd targedau'r Cynllun Gweithredu Bioamrywiaeth Leol ( sydd bellach wedi ei ddisodli gan Gynllun Gweithredu Adfer Natur Merthyr Tudful- gweler uchod). Y brif weithred ar gyfer pob cynefin a rhywogaeth yw cynnal a chadw ac ymestyn a chadw a chynyddu'r rhywogaethau yn y fwrdeistref.

Mae’r bartneriaeth yn cynnwys Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful, amrywiaeth o unigolion, grwpiau cymunedol, gwirfoddolwyr, y llywodraeth a sefydliadau eraill.

Os hoffech ymuno neu ddysgu mwy am Bartneriaeth Bioamrywiaeth Merthyr Tudful neu wybod mwy am Gynllun Gweithredu Adfer Natur Merthyr Tudful (2019-2024) cysylltwch gyda Swyddog Bioamrywiaeth Merthyr Tudful yma: Biodiversity Officer.